سابقه و هدف: در مراحل انجام جراحی در ناحیه فک و صورت تعیین محل دقیق کف حفره بینی از اهمیت خاص برخوردار می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و مقایسه دقت دستگاه های رادیوگرافی پری اپیکال، پانورامیک دیجیتال وCBCT  در تعیین فاصله عمودی کف حفره بینی تا کرست آلوئول بود.مواد و روش ها: مطالعه به روش توصیفی بر روی 3 جمجمه انسانی (Dry skull) انجام شد. در هر یک، تعداد 7 ناحیه به فاصله 5 میلی متری (مجموعا 21 ناحیه) از دندان های کانین تا کانین توسط گوتاپرکا علامت گذاری شد. از نمونه ها رادیوگرافی دیجیتال پری اپیکال با تکنیک موازی، رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال و CBCT تهیه و فاصله کرست الوئول تا کف حفره بینی در نواحی علامت گذاری شده اندازه گیری شد. سپس نواحی علامت گذاری شده بر روی جمجمه به صورت مستقیم توسط کالیپر دیجیتال با دقت دهم میلی متر به عنوان استاندارد طلایی اندازه گیری شدند جهت مقایسه اعداد بدست آمده با استاندارد طلایی از آزمون Repeated Measurement ANOVA استفاده گردید.یافته ها: میانگین قدر مطلق خطا برای رادیوگرافی پری اپیکال 0.13±0.12 میلی متر و برای CBCT 0.35±0.25 میلی متر و برای پانورامیک 1.15±0.61 میلی متر بود. 100 درصد نمونه ها در رادیوگرافی پری اپیکال، 70 درصد نمونه ها در  CBCTو 17.5 درصد نمونه ها در رادیوگرافی پانورامیک (با اعمال ضریب بزرگنمایی) در محدوده قابل قبول ±0.5 میلی متر قرار گرفتند. در مقایسه دو به دوی رادیوگرافی ها با یکدیگر بر طبق آزمون LSD تفاوت معناداری از لحاظ آماری مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال با تکنیک موازی بهتر از CBCT فاصله خطی عمودی بین کف حفره بینی تا لبه استخوان الوئول را نشان می دهد و پانورامیک دیجیتال جهت اندازه گیری این ناحیه دارای خطای OVER ESTIMATION می باشد.

مقدمه: اهمیت تعیین طول کارکرد در درمان ریشه برای هر دندانپزشکی واضح است و تاکنون رادیوگرافی معمولی، تکنیک انتخابی این کار بوده است. ولی پیشرفت فناوری رایانه ای در رادیولوژی و به بازار آمدن دستگاههای رادیوگرافی دیجیتال، با مزایای متعدد تمایل به استفاده از این فناوری را بیشتر و بیشتر می کند. علیرغم مطالعات متعدد در این زمینه، دقت این دستگاه ها هنوز نامشخص است. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه دقت رادیوگرافی معمولی و دیجیتال به منظور تعیین طول کارکرد کانال ریشه ای بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، 17 کانال از دندانهای مولر فک بالا و پایین جمجمه انسان انتخاب و با فایل شماره 15 برای اندازه گیری طول کارکرد فایل گذاری شدند.سپس دو رادیوگرافی، یکی با استفاده از تکنیک معمولی و دیگری با تکنیک دیجیتالی به روش موازی تاباندن پرتو بوسیله ابزارهای ویژه تثبیت کننده موقعیت (Xcp) از هر کانال تهیه شدند. در مرحله بعد دندانها کشیده و طول کارکرد واقعی تعیین شد. سپس از دو مشاهده گر مستقل برای تعیین طول کارکرد در هر دو تکنیک کمک گرفته شد. در آخر میانگین طول کارکرد در هر گروه با میزان واقعی آن با کمک آزمون t زوجی مورد مقایسه قرار گرفت. سطح معنی داری در آزمون ها 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: بررسی های آماری نشان دادند که رادیوگرافی دیجیتال در تعیین طول کارکرد از رادیوگرافی معمولی دقیق تر است (P=0.019).نتیجه گیری: با توجه به دقت بیشتر و سایر مزایای رادیوگرافی دیجیتال، استفاده از این روش برای تعیین طول کارکرد، با در نظر گرفتن مشابهت های میان این مطالعه و موقعیت بالینی، مناسب می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: در رادیولوژی دندانپزشکی، توانمندیهای خاصی جهت انتقال عفونت وجود دارد که می بایست، مشخص و ارزیابی گردند. هدف از مطالعه فوق بررسی میکروبیولوژیک تیوب و پوشش فیلم رادیوگرافی در مراکز دولتی و خصوصی شهر یزد می باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی در سال 1380 در شهر یزد انجام شد. در این بررسی از تمامی 13 مرکز درمانی دولتی و هشت مرکز خصوصی که دستگاه رادیوگرافی دندانی داشتند (21 دستگاه) نمونه برداری به عمل آمد. ابتدا توسط سواپ مرطوب و استریل، از نقاط مختلف تیوب دستگاه رادیوگرافی یک نمونه تهیه، همچنین از پوشش فیلم های رادیوگرافی نمونه برداری انجام شد و داخل محیط کشت تایوگلیکولات نگهداری گردید و سپس در آزمایشگاه میکروبشناسی در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد قرار داده شد و هر 24 ساعت از نظر وجود کدورت مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه میزان آلودگی تیوب رادیوگرافی از آزمون دقیق فیشر تعمیم یافته (Extended Fisher) استفاده شد. یافته ها: از بررسیهای به عمل آمده در مراکز رادیوگرافی دولتی آلودگی با میکروب هایی چون پسودوموناس ایروژنیزا، استافیلوکوک اپیدرمیدیس، آسپروژیلوس نیگرا و آلکالژنیز مشاهده گردید، دلیل احتمالی آن عفونتهای بیمارستانی و ناقلین سالم در بین پرسنل بیمارستانی است. در مراکز رادیوگرافی خصوصی آلودگی با میکروب هایی چون نایسریاسیکا، استافیلوکوک اپیدرمیدیس و باسیلوس سوبتلیس بود که احتمالاً می تواند به دلیل وجود فلور نرمال محیط زیست باشد. پوشش فیلم ها در مراکز دولتی آلودگی با استافیلوکوک آرئوس، استافیلوکوک همولیتیکوس، نایسریاسیکا و استافیلوکوک اپیدرمیدیس داشت و مجدداً به بیمار تحویل می شد. این آلودگی می تواند به دلیل تماس افراد ناقل سالم باشد. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان می دهد که روشهای به کار گرفته شده در مراکز رادیولوژی دولتی و خصوصی بویژه دولتی شهر یزد با روشهای استاندارد توصیه شده توسط مراجعی مانند ADA و CDC فاصله زیادی دارد بنابراین می توان گفت که جامعه ما در خطر گسترش عفونتهای متقاطع در سطح کلینیک های رادیولوژی می باشد.

مقدمه: پوسیدگی های دندانی و بیماری های پریودنتال احتمالا شایع ترین بیماری های مزمن دهانی در جهان هستند. میزان وقوع آنها به طور روز افزون در حال افزایش است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین پوسیدگی و بیماری های پریودنتال، همچنین ارزیابی شدت هر دو بیماری در افراد مراجعه کننده به برخی مراکز دندانپزشکی شهر یزد است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 237 رادیوگرافی پانورامیک مربوط به بیماران 10-65 ساله (110 مرد و 127 زن) با نمونه گیری به روش آسان انتخاب شدند. در اندازه گیری متغیرها از کولیس مدرج با دقت 0.2 میلیمتر و نگاتوسکوپ با روشنایی کافی و برای تشخیص پوسیدگی ها استفاده شد و برای به حداقل رساندن خطا از روش "Calibration" استفاده گردید.نتایج: هیچ ارتباط معنی داری بین پوسیدگی تاجی و میانگین تحلیل استخوان به دست نیامد (p=0.19). با بالاتر رفتن سن افزایش میانگین تحلیل استخوان آلوئول در گروهای سنی مختلف دیده شد و ارتباط میان شدت پوسیدگی های دندانی و تحلیل استخوان با جنسیت مذکر معنی دار بود.نتیجه گیری: به طورکلی نتایج حاصل از این مطالعه هیچ رابطه ای میان پوسیدگی های دندانی و وقوع بیماری پریودنتال نشان نداد ((p=1.0.

مقدمه: تصاویر پانورامیک می توانند به هر دو طریق تکنیک معمولی و تصویربرداری دیجیتال تهیه شوند. سیستم دیجیتال محاسنی مانند کاهش دوز اشعه دریافتی بیمار، امکان ویرایش تصویر، ذخیره زمان، حذف مواد زاید و پرخطر ناشی از فرایند ظهور و ثبوت را نسبت به تکنیک معمولی در بردارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی دقت تشخیصی رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک فیلتر شده در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمالی در مقایسه با رادیوگرافی بایت وینگ بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، 608 سطح بین دندانی، از مزیال اولین پرمولر تا دیستال دومین مولر در هر نیم فک، در رادیوگرافی های دیجیتال پانورامیک فیلتر شده و بایت وینگ معمولی توسط دو رادیولوژیست دهان، فک و صورت از نظر وجود پوسیدگی پروگزیمالی بررسی شدند. داده های مربوط در نرم افزار آماری SPSS نسخه 11.5 توسط آنالیزهای آماری ضریب توافق کاپا (Kappa) و Wilcoxson و محاسبه ضریب پایایی و ضریب همبستگی Spearman در سطح معنی داری 0.95 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بین توزیع فراوانی وضعیت پوسیدگی (p value=0.002) و همچنین بین توزیع فراوانی تطابق تشخیص پوسیدگی در دو تکنیک مورد پژوهش، تفاوت معنی دار وجود داشت (p value<0.001).نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این مطالعه، رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک فیلترشده، دقت تشخیصی پایین تری نسبت به رادیوگرافی بایت وینگ معمولی در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمالی دارد.

مقدمه: استفاده از دستگاه های اشعه ایکس دستی قابل حمل در دندان پزشکی در حال گسترش است. کارکنان مراکز رادیولوژی دندان پزشکی اغلب از این که در معرض خطرهای مرتبط با تابش باشند، نگران هستند. هدف از مطالعه حاضر، تعیین میزان اشعه پراکنده اطراف دستگاه رادیوگرافی دندانی قابل حمل PORT-XII بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، اندازه گیری دوز اشعه در 6 موقعیت اطراف دستگاه PORT-XII بالا، پایین، راست، چپ، پشت و جلو، فاصله 1 متری از دستگاه) انجام شد. اندازه گیری دوز اشعه توسط شمارشگر گایگرمولر انجام گرفت. رادیوگرافی ها با دستگاه PORT-XII با کیلو ولتاژ 60، میلی آمپر 2 و متوسط زمان 0.3 ثانیه با استفاده از فیلم پری مکس با سرعت E تهیه شد، این کار بر روی 15 بیمار انجام شد. نتایج با حداکثر دوز مجاز سالانه مقایسه شدند. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 18 به وسیله آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA و t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شدند (a=0.05).یافته ها: اشعه برگشتی اندازه گیری شده، در موقعیت های مختلف دستگاه و فاصله 1 متری از دستگاه کمتر از حداکثر دوز مجاز سالانه (50 میلی سیورت) بود. اشعه برگشتی در پشت دستگاه از بقیه جهات بسیار کمتر و به طور میانگین 0.98×10-3 میلی سیورت و دارای اختلاف معنی دار با سایر جهات بود (p value<0.001)، اما سایر جهات با هم اختلاف معنی داری نداشتند (p value=0.169) میانگین دوز اندازه گیری شده در مجاور دستگاه PORT-XII، 0.002 میلی سیورت و در فاصله 1 متری 0.04 میلی رونتگن بود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، دوز اندازه گیری شده در استفاده از دستگاه PORT-XII کمتر از میزان مجاز بود.

سابقه و هدف: اکثریت پوسیدگی های دندانی، ضایعاتی با حدود نامشخص اند که برای مشاهده آنها بر روی رادیوگراف های conventional  باید حدود 40 درصد فرآیند دمینرالیزاسیون صورت بگیرد. تصاویر رادیوگرافی معمول، عمق نفوذ یک ضایعه پوسیدگی را کمتر از مقدار واقعی آن نشان می دهند در حالیکه با استفاده از روش Digital subtraction radiography تشخیص تقلیل مواد معدنی به میزان 5-1 درصد در واحد حجم امکان پذیر است. هدف از این مطالعه تعیین دقت روش Digital subtraction radiography در تشخیص ضایعات دمینرالیزه دندانی می باشد.مواد و روشها: این بررسی یک مطالعه تشخیصی است که به صورت مشاهده ای انجام گرفت. بر روی سطوح پروگزیمال 30 دندان پره مولر کشیده شده سالم انسان که در دو گروه پانزده تایی A و B قرار گرفتند یک ضایعه دمینرالیزه مینایی توسط اسید (PH=4.8) ایجاد شد. از نمونه های دندانی قبل از ایجاد دمینرالیزاسیون رادیوگرافیهای دیجیتال مستقیم تحت شرایط استاندارد بعمل آمد. بعد از گذشت 7 روز، دندانهای گروه B و بعد از 42 روز دندانهای گروه A از اسید خارج، رادیوگرافیهای مجدد تهیه و با تصویر مرجع (قبل از دمینرالیزاسیون) Subtract شدند. سپس برش هیستولوژیک به منظور بررسی دمینرالیزاسیون صورت گرفت. سه مشاهده گر تصاویر subtraction و Direct digital را در مورد گروه A (در روز 42) و در مورد گروه B (در روز 7) به منظور تعیین وجود یا فقدان ضایعه بررسی کردند و سپس ارزش تشخیصی دو روش برآورد شد.یافته ها: میزان حساسیت، ویژگی، دقت، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی در روش Direct digital radiography در روز هفتم در مورد ضایعات دمینرالیزه اولیه (Incipient) به ترتیب صفر درصد، 80 درصد، 40 درصد، صفر درصد و  44درصد و در روش ساب ترکشن به ترتیب 66.7 درصد، 86.7 درصد، 76.7 درصد، 83.4 درصد و 72.3 درصد بدست آمد اما با پیشرفت ضایعه، در روز چهل و دوم در مورد گروه A، ارزش تشخیصی دو روش به 100 درصد رسید.نتیجه گیری: روش Digital subtraction radiography در مقایسه با روش Direct digital radiography در تشخیص ضایعات پروگزیمالی اولیه از میزان دقت بالاتری برخوردار است در حالیکه در مورد پوسیدگی های پروگزیمالی متوسط این روش دقتی مشابه با رادیوگرافی دیجیتال مستقیم دارد.

مقدمه: رادیوگرافی یکی از مهمترین روشهای تشخیص صحیح پوسیدگی ها است و حفظ کیفیت تشخیصی مطلوب با حداقل میزان تابش اشعه از مهمترین اهداف آن است. هدف از این تحقیق، مقایسه دو فیلم Primax وInsight  و تصاویر دیجیتالی تهیه شده با سیستم دیجیتالی CMOS-APS در تشخیص پوسیدگی های سطوح جانبی دندانهای خلفی در مقایسه با بررسی میکروسکوپی مقاطع دندانی بود. روش بررسی: این مطالعه تجربی بر روی 208 دندان مولر و پرمولر با 416 سطح جانبی با عمقهای مختلف پوسیدگی، انجام گرفت. رادیوگرافیها و تصاویر دیجیتالی در شرایط 70kvp و 8mA و زمانهای تابش (Insight=0.16s، Primax=0.20s و =0.08 تصاویر دیجیتالی) تهیه شدند. سپس همه فیلم ها، در یک زمان توسط یک دستگاه پردازشگر ظاهر و ثابت شدند. سپس انواع تصاویر در اختیار پنج مشاهده کننده قرار داده شد تا عمق پوسیدگیها را در هر یک از کلیشه ها و تصاویر دیجیتالی بر اساس پنج درجه در نظر گرفته شده، تعیین نمایند. پس از این مرحله دندانها در جهت مزیو دیستالی برش زده شده و در زیر استریومیکروسکوپ بررسی شدند تا عمق واقعی پوسیدگیها تعیین گردد، سپس یافته های مشاهده کنندگان با نتایج حاصل از بررسیهای میکروسکوپی به عنوان (Gold Standard) مقایسه شد. سپس ضریب Kappa، حساسیت، ویژگی و سطوح زیر منحنی (Az) محاسبه و (P<0.05) به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: میزان توافق مشاهده کنندگان در تشخیص درجات مختلف پوسیدگی در انواع فیلمها و تصاویر دیجیتالی با مقاطع میکروسکوپی در سطح بسیار کم (Slight, k=0.1) بود. حساسیت فیلم Primax بیشتر از فیلم Insight و تصاویر دیجیتال بود. سطح زیر منحنیROC  در فیلم (0.64) Primax بیشتر از فیلم (0.63) Insight و تصاویر دیجیتال (0.61) بود و در همه روش های تصویربرداری با افزایش عمق پوسیدگی ها، حساسیت نیز افزایش یافت. دو نوع فیلم و تصاویر دیجیتالی در تشخیص پوسیدگی های سطوح جانبی تفاوت معنی داری نداشتند (P=0.23) ولی قدرت تشخیصی انواع تصاویر در تشخیص درجات مختلف پوسیدگی تفاوت معنی داری را نشان داد (P=0.029) که در این صورت، فیلم ها از دقت تشخیصی بالاتری نسبت به تصاویر دیجیتالی برخوردار بودند. نتیجه گیری: فیلمهای Primax،Insight  و تصاویر دیجیتالی در تشخیص پوسیدگیهای بین دندانی تفاوت معنی داری نداشتند، ولی هر سه نوع در تشخیص پوسیدگیهای مینایی ضعیف بودند. این مطالعه استفاده از فیلم Insight و تصاویر دیجیتالی را به علت کاهش میزان تابش اشعه، در درمانهای دندانپزشکی پیشنهاد میکند.